CHỈ DẪN VỀ THIỀN
Chỉ Dẫn Về Thiền
– Cógiờ nào trong ngày đặc biệt thuận lợi cho tham thiền không ?
– Tốt hơn nên tham thiền bất cứ giờ nào trong ngày còn hơn là không tham thiền chút nào. Bạn không nên quên tham thiền chỉ vì nó không phải là giờ phút thích hợp trong ngày. Cái đó là sai lầm. Tôi nghe nói rằng tham thiền buổi sáng là tốt hơn hết vì lực của sự mở rộng (forces of expansion) và ánh sáng không những trong thế giới này mà trong những cảnh giới khác vào não bộ của ta, tăng dần từ ban sáng đến trưa hay sau đó. Vậy lời khuyên chung là nên hành thiền vào buổi sáng. Nhưng thực ra bạn không nên bị giới hạn vào điều này, trong mọi chuyện người ta phải tự mình thí nghiệm, bạn nên làm thử, tìm xem thời điểm nào thích hợp nhất cho lối sống và nhu cầu đời sống của bạn. Mỗi người chúng ta phải tìm phương pháp tốt nhất cho mình.
– Ông có thể liệt kê một số lối sống mà gây trở ngại cho việc đạt tới tâm thức tinh thần không ?
– Được, nhưng tôi muốn nói trước tiên thật minh bạch là hội Theosophia không có luật nào về cách hành xử của hội viên. Hôi chỉ đưa ra các nguyên lý và để cho hội viên lo chuyện thực hành. Thế nên những gì tôi nói đây là đề nghị mà thôi và không phải là quan điểm của hội. Người ta nói rượu làm cùn nhụt trí não, nhất là một số tuyến trong não, khiến cho ta không dễ dàng đáp ứng lại với ảnh hưởng tinh thần. Ma túy kể luôn cả thuốc lá cũng vậy, nó gây tê dại cho những cảm nhận của hệ thần kinh và não bộ do đó nên tránh. Nếu dùng những thứ này và tham thiền thì giống như lái xe có gài thắng tay, nó hủy diệt bất cứ ảnh hưởng nào có được của tham thiền
.Nói thêm về lối sống thì đức Phật đưa ra bát chánh đạo trả lời được câu hỏi của bạn, vì một trong tám bước này là chánh mạng, tức cách sinh sống của ta phải không làm hại người hay bất cứ điều chi. Như thế việc chế tạo, quảng cáo và bán lấy lời những sản phẩm nguy hại, gây bệnh cho người là ngược với chánh mạng.
– Thân xác có bắt buộc phải tuyệt đối mạnh khỏe mới tham thiền được hay không ?
– Không, tôi không nghĩ vậy. Chắc chắn có một số bất thường về não bộ và tâm trí làm cho không nên có tham thiền, hay tham thiền gặp khó khăn nhưng bằng không tội không thấy bắt buộc phải mạnh khỏe. Tôi xin đưa ra một khuyến cáo ở đây, là đừng bao giờ kiểm soát hơi thở, luyện hơi thở với tâm trụ vào một bộ phận của cơ thể, nhất là huyệt đan điền (solar plexus). Đây là việc thực hành hết sức có hại và nguy hiểm, có người bảo tập vậy mở được thông nhãn nhưng đó là sai lầm rất to.
Qua phần tư thế thì điều chính yếu hơn hết là sự thoải mái cả tâm thần và các bắp thịt, theo tôi những tư thé nào tỏ ra khó khăn cho cơ thể và khiến nó bị căng thẳng là không cấn thiết. Xương sống cần đứng ngay, vì một số năng lực điện từ của thân xác và những lực khác có khuynh hướng đi lên dọc theo xương sống khi chúng ta tham thiền, nếu xương sống không ngay chúng ta có thể bị nhức đầu. Trong trường hợp đó bạn cần ngưng tham thiền ngay, vì ấy là dấu hiệu muốn nói có gì đó không ổn về mặt kỹ thuật. Tóm tắt thì xương sống thẳng, hai tay để thoải mái hoặc trên tay ghế hoặc trên đầu gối, miễn là bạn thấy thoải mái. Có người tréo chân, có người không, một số người thấy hai chân song song như các tượng Pharaoh của Ai Cập ngồi trên ngai là tư thế rất tốt. Tư thế liên hoa (ngồi kiết già) mặt khác rất có giá trị nhưng không bắt buộc, và đạo sư danh tiếng Maharishi của Ấn Độ nói rằng ‘Bất cứ tư thế nào thoải mái thì đó là tư thế đúng.’
Chúng ta tham thiền như thế nào ? Có nhiều phương pháp và tôi xin trình bầy phương pháp xác định mà tôi và nhiều người khác thực hành. Trước hết là sự tách rời với thân xác và rồi đồng hóa với thiên tính bên trong. Nó diễn ra như thế này. Bạn xác nhận mạnh mẽ ý tưởng sau trong trí:
Tôi không phải là thể xác, thể tình cảm và thể trí. Tôi là Chân ngã tinh thần.
Khi thực hành đã quen, điều này sẽ tạo nên tình trạng chìm sâu vào tâm thức, khi ấy bạn xác nhận trong tâm tưởng rằng:
Tôi là Chân ngã thiêng liêng, bất tử, bất hoại, vĩnh cửu.
Tới lúc này do thực tập, bạn thật sự quên đi thân xác, thoát khỏi sự ràng buộc của nó tuy vẫn tỉnh thức, rạng rỡ với ánh sáng tinh thần. Hãy để trọn tâm não lắng dần vào nhận thức tinh thần ấy.
Khi chấm dứt tham thiền, có lời khuyên là luôn luôn rút lui một cách từ từ, để mang vào tâm não càng nhiều càng tốt hương vị của kinh nghiệm thiền. Hãy chậm rãi tái trụ sự tỉnh thức vào trí não, tình cảm và cơ thể, giữ an tĩnh trong một lúc rồi thong thả yên lặng rút khỏi trạng thái thiền, và ứng dụng cảm nghiệm vào đời sống thường nhật. Đây là một trong những cách mà nhờ đó chúng ta có thể đạt được nhận thức tinh thần.
– Ngồi một chỗ tham thiền trong lúc thế giới cần sự giúp đỡ của chúng ta thì có phải là ích kỷ không ?
– Bạn à, nếu bạn nghĩ vậy thì đừng tham thiền. Mỗi chúng ta đều có tự do làm theo ý niệm của mình. Bạn hãy chọn đường phục vụ, gia nhập một tổ chức nhắm mục đích làm giảm bớt sự đau khổ của nhân loại, hay đau khổ của thú vật bất cứ nơi nào có thể làm được. Đó sẽ là con đường của bạn, và cũng là con đường rất tốt.
Geoffrey Hodson
Highlights of Theosophy